Hitos 17+1
- 1. Pobrezia desagertzea
- 2. Goserik ez izatea
- 3. Osasuna eta ongizatea
- 4. Kalitatezko hezkuntza
- 5. Genero-berdintasuna
- 6. Edateko ura eta saneamendua
- 7. Energia berriztagarriak
- 8. Lan-duina eta hazkunde ekonomikoa
- 9. Berrikuntza eta azpiegitura
- 10. Desberdintasunak murriztea
- 11. Hiri eta komunitate jasangarriak
- 12. Ekoizpena eta kontsumo arduratsua
- 13. Klima babesteko ekintza
- 14. Uretako bizitza
- 15. Lehorreko bizitza
- 16. Bakea eta justizia
- 17. Itunak helburuak lortzeko
- 18. Kultura eta hizkuntza-aniztasuna
1. Pobrezia desagertzea
Pobrezia mota guztiak desagertzea mundu osoan.
Muturreko pobrezia amaitzea, pobrea eta ahultasuna jaistea, babes soziala, oinarrizko zerbitzuetara heltzea, pobreen eta ahultasun-egoeretan dauden pertsonen erresilientzia sustatzea, garapenerako lankidetza, araudi-esparru sendoak.
2. Goserik ez izatea
Gosea amaitzea, elikagai-segurtasuna eta elikadura hobea lortzea, eta nekazaritza jasangarria bultzatzea.
Elikadura osasuntsua, nutritiboa eta nahikoa, lurretara sarbide segurua, eskala txikian elikaduraren ekoizpena, nekazaritza-praktika erresilienteak, elikagaien ekoizpen-sistemen iraunkortasuna, hazi bankua, hazien aniztasun genetikoa.
3. Osasuna eta ongizatea
Guztiontzat eta adin guztietan bizimodu osasungarria bermatzea eta ongizatea sustatzea.
Osasun-estaldura unibertsala, sexu eta ugalketa-osasuna, trafiko-istripuen ondorioz eragindako pertsonak murriztea, poluzioa eta produktu kimikoak, amen heriotza- eta jaioberrien tasa murriztea, IHESaren izurria amaitzea, hepatitisari eta uraren bidez transmititutako gaixotasunei aurre egitea, drogen eta alkoholaren prebentzioa, tabakoaren kontrola.
4. Kalitatezko hezkuntza
Guztiontzako kalitatezko hezkuntza inklusiboa nahiz bidezkoa bermatzea eta etengabeko ikaskuntzarako aukerak bultzatzea.
Doakoa, bidezkoa eta kalitatezkoa hezkuntza, goi mailakoa hezkuntzara berdintasunezko sarbidea, garapen jasangarrirako hezkuntza, desgaitasun bat duten pertsonentzako hezkuntzako instalazioak, ikaskuntza-ingurune seguruak, indarkeria gabeak, inklusiboak eta eraginkorrak.
5. Genero-berdintasuna
Genero-berdintasuna lortzea eta emakume nahiz neskato guztiak ahalduntzea.
Indarkeria eta diskriminazio modu guztiekin amaitzea, ordaindu gabeko zaintzak eta etxeko lana aitorpena, partekatutako erantzukizuna, aukera-berdintasuna, parte-hartze osoa eta eraginkorra, ugalketa-eskubideak, baliabide ekonomikoetarako eskubide-berdintasuna, lurraren jabetza eta beste ondasunen heltzea.
6. Edateko ura eta saneamendua
Uraren erabilgarritasuna eta kudeaketa jasangarria nahiz guztiontzako saneamendua bermatzea.
Aukera unibertsala eta bidezkoa prezio egokian, saneamendu- eta higiene zerbitzuetarako sarbidea, uraren kalitatea, baliabide hidrikoen erabilera eraginkorra, kudeaketa integratua, urarekin lotura duten ekosistemen babesa, kutsadura murrizketa, isurketen ezabapena, hondakin-uren tratamendua.
7. Energia berriztagarriak
Energia eskuragarria, fidagarria, jasangarria eta modernoa bermatzea guztiontzat.
Sarbide unibertsala, energia berriztagarrien proportzioaren igoera, energia eraginkortasuna, ikerketa, energia-azpiegituretako eta teknologia garbietako inbertsioa sustapena, energia zerbitzu modernoak eta jasangarriak.
8. Lan-duina eta hazkunde ekonomikoa
Guztiontzako hazkunde ekonomiko jarraitua, inklusiboa eta jasangarria, enplegu betea eta produktiboa nahiz lan duina sustatzea.
Lan egokia, enplegu osoa eta produktiboa, ekintzailetza, mikroenpresak eta enpresa txikien sustatzea, lan-eskubideak, lan-ingurune segurua, gazteen enplegua, aukera berdintasuna eta soldata berdina, finantza-erakundeak sendotzea, hazkunde ekonomikoa ingurumenaren degradaziotik deslotura.
9. Berrikuntza eta azpiegitura
Azpiegitura erresilienteak eraikitzea, industrializazio inklusiboa eta jasangarria bultzatzea, eta berrikuntza sustatzea.
Azpiegitura fidagarriak, jasangarriak, sendoak eta kalitatezkoak, industrializazio inklusiboa eta jasangarria, modernizazioa, teknologia eta industria-prozesu garbiak eta ingurumenaren ikuspegitik arrazoizkoak, ikerketa zientifikoa eta ahalmen teknologikoa hobekuntza, IKTrako sarbide unibertsala.
10. Desberdintasunak murriztea
Herrialde bakoitzean eta herrialdeen artean desberdintasunak murriztea.
Pertsona guztien gizarte-, ekonomia eta politika-inklusioa sustapena, aukera-berdintasuna, berdintasunerako politikak (zergekin, soldatekin eta gizarte babesarekin lotutakoak), migrazioa eta migrazio-politikak, garapenerako laguntza ofiziala, erakundeen eta munduko merkatuen araudia eta zaintza.
11. Hiri eta komunitate jasangarriak
Hiriak eta giza kokagune inklusiboak, seguruak, erresilienteak eta jasangarriak izatea lortzea.
Etxebizitza eta oinarrizko zerbitzu egokiak, seguruak eta arrazoizkoak eskuratzeko aukera, garraio-sistema seguru, arrazoizkoak eta jasangarriak, hirigintza jasangarria eta inklusiboa, kudeaketa eta plangintza parte-hartzailea, kultura eta natura ondarearen babesa, airearen kalitatea, hondakinak, berdeguneak, hiriguneen, hiri-inguruen eta landa-eremuen loturak.
12. Ekoizpena eta kontsumo arduratsua
Kontsumo eta ekoizpen modalitate jasangarriak bermatzea.
Baliabide naturalen kudeaketa jasangarria eta erabilera eraginkorra, atmosferara, urera eta lurrera botatzen diren partikulen murrizketa, hondakinen murrizketa, birziklapena, berrerabilpena eta gutxiagotzea, jardunbide jasangarriak, kontratazio publiko jasangarria, bizimodu jasangarriak, erregai fosilentzako diru-laguntza ez eraginkorrak arrazionalizatzea.
13. Klima babesteko ekintza
Neurri urgenteak hartzea klima-aldaketaren eta haren ondorioen aurka egiteko.
Arintzea, erresilientzia eta egokitzeko aukera, plangintza, estrategia eta plan nazionalak, hezkuntza eta sentsibilizazioa, eraginak arintzea eta garaiz ohartaraztea, Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Konbentzio Markoa betetzea.
14. Uretako bizitza
Ozeanoak, itsasoak eta itsas baliabideak mantentzea eta modu iraunkorrean erabiltzea garapen jasangarriari begira.
Itsasoaren kutsadura eta ozeanoak azidotzearen eraginen murrizketa, itsasoko ekosistemen babesa, ozeanoen osasuna eta produktibitatea berreskuratzea, kostaldeen eta marinel-eremuen kontserbazioa, gehiegizko ustiatzea eta legez kanpoko arrantza, artisau-arrantzaren laguntza, ezagutza zientifikoak areagotzea
15. Lehorreko bizitza
Lehorreko bizitza babestea, lehengoratzea eta modu jasangarrian erabili dadila sustatzea, basoak modu jasangarrian kudeatzea, basamortutzearen aurka borrokatzea, lurren degradazioa inbertitzea eta biodibertsitatearen galera gelditzea.
Desertifikazioari aurka egitea, basoberritzea, kontserbazioa, lurreko ekosistemen berrezarpena eta erabilera jasangarria, habitat naturalak, biodibertsitatea, espezie exotiko inbaditzaileak, ekosistemen balioak sartzea plangintzan, ezkutuko ehiza.
16. Bakea eta justizia
Garapen jasangarrirako gizarte baketsuak eta inklusiboak sustatzea, guztioi justiziarako sarbidea erraztea, eta erakunde eraginkorrak eta inklusiboak sortzea maila guztietan.
Indarkeriari, tratu txarrei eta esplotazioari aurre egitea, zuzenbidezko estatua, justizia eskuragarri izateko aukera-berdintasuna, ustelkeriaren eta eroskeriaren murrizketa, erakunde eraginkorrak eta gardenak, Informaziorako sarbidea, oinarrizko askatasunak babestea.
17. Itunak helburuak lortzeko
Ezarpen-baliabideak sendotzea eta Garapen Jasangarrirako Munduko Ituna bizibiziberritzea.
Baliabideen mugikortasuna, dirusarrera nazional gordinaren % 0,7 garapenerako laguntza ofizialera bideratzea, kanpo zorra, finantzak, teknologiaren eta berrikuntzaren arloan lankidetza, ekologikoki arrazoizkoak diren teknologiak, ahalmena sortzea, alde anitzeko merkataritza-sistema, araudien eta erakundeen arteko koherentzia, datuen eskuratzea, jarraipena, adierazleak eta ematea.
18. Kultura eta hizkuntza-aniztasuna
Hizkuntza eta kultura guztien presentzia eta aintzatespena bermatu pertsonen eta gizarteen garapenerako.
Hizkuntza gutxiagotuak dituzten komunitateak ahaldundu eta ezagutarazi, lege egokiak eta hizkuntza politika eraginkorrak bultzatu, tokiko hizkuntzen integrazioa lortu hezkuntza sistemetan, eten digitala murriztu eta teknologia berriak hizkuntza guztietan eskuragarri jarri, hizkuntza gutxituen presentzia bermatu hedabideetan, zerbitzu publikoetan komunitate desberdinen hizkuntzen erabilera bultzatu.